Од Јавното обвинителство за „360 степени“ велат дека при увидот во ресторанот во Штип каде при пад на лифт еден човек загина, а друг беше тешко повреден, не им биле презентирани документи дека тој бил поставено со потребната документација и дозволи
Надлежниот државен технички инспекторат не ни одговори колку лифтови во државата се регистрирани и редовно се одржуваат. Од Македонското здружени за лифтови велат дека регистирани се околу 4 000, а реално ги има најмалку три пати повеќе
Пред околу три недели, во овој штипски ресторан, се случи несреќа во која едно лице загина, а друго беше тешко повредено. Првичните информации од увидот говореа дека жртвите настрадале при извршување на работните задачи, а конкретно несреќата се случила во лифт во објектот.
Дури деновиве, и тоа во извештај на Државниот инспекторат за труд, беше обелоденето како точно настрадале работниците.
„Анажираните лица извршувале работни задачи – сервирање и послужување храна и пијалоци во ресторанот ’Астибо Плаза’ -Штип. Во моментот кога се случила несреќата, истите ангажирани лица од кујната (која се наоѓа на првиот спрат од објектот), внесувале количка со празни чинии во товарен лифт и во моментот кога ја внеле количката во лифтот доаѓа до откинување на сајла на лифтот, при што лицата паднале со лифтот од висина од 4,80 метри и се здобиле со тешки телесни повреди“,
велат од Државниот инспекторат за труд.
По подолга комуникација, за „360 степени“ од обвинителството соопштија дека сегашните сознанија упатуваат на тоа дека лифтот не бил инсталиран согласно закон.
„При извршениот увид на лице место, првичните сознанија упатуваа дека лифтот бил поставен без потребната документација и дозволи. ОЈО Штип го очекува наодот од стручно лице за техничка инспекција на лифтови кое треба да се произнесе“,
велат од Основното јавно обвинителство.
Освен предметот што го води обвинителството, штипската фирма доби кривична пријава и од државниот трудов инспекторат. Не поради лифтот, туку затоа што работниот ангажман на загинатиот и повредениот биле спротивни на закон.
За жал, ова е несреќен случај, но она што загрижува е тоа што во Македонија постојат многу лифтови кои не се регистрирани или, пак, не се одржуваат редовно.
За еден лифт да почне да функционира, треба да биде пуштен во употреба. А пред да го добие тој документ, по поставувањето, лифтот треба да подлежи на тестирање и технички преглед, чекор од процедурата кој завршува со т.н. оценка на сеопфатност.
Потоа, лифтот добива единствен број и дозвола и се запишува во регистарот на Државниот инспекторат за техничка инспекција. Но, тука не е крајот, бидејќи секој лифт на годишно ниво мора да помине повторно на технички преглед, а во земјава тоа ретко се прави.
„Од старите лифтови што се во употреба 20, 30 или 40 години, има еден дел таков, тие се своевремено ставени во употреба регуларно, но не се прават редовни технички прегледи и подобрувања кои мора да се направат итн. И затоа можеби станарите или некои други не се нафаќаат“,
рече претседателот на Македонското здружение за лифтови, Горан Сековски.
Но, најголем проблем, според Сековски, е тоа што во државата постојат тројно повеќе лифтови од вкупниот број кои се официјално регистрирани во списокот на државните органи. Оттаму, ако за старите лифтови и може да се следи нешто, за многу од новите не се знае ништо.
„Досега може се регистрирани 3 000 до 4 000 вкупно единици. Тука се и некои платформи, можеби и над 4 000, не ја знам точната цифра, точниот број на овие единици. Но наша претпоставка, само лифтови иако немаме точен број, негде околу 13 000 плус минус. Така да повеќе од половина можеби не се воопшто заведени во регистарот на Државниот инспекторат кој е задолжен да го води тој регистар“,
кажа Сековски.
Pа, иако областа на хартија е регулирана со Законот за техничка инспекција од 2008 година и последователните подзаконски акти, на терен состојбата е благо кажано – хаотична.
Според Сековски, најголеми се проблемите со лифтовите во станбениот сектор.
„Имаме управители за управување за тие згради, но сепак останува последниот збор на станарите, тие исто така се трудат да ги задоволат сите барања, но понекогаш самите станари немаат средства, не сакаат“,
изјави Сековски.
Сековски е експерт кој говори во име на фирмите кои легално работат со лифтови. Но, и не се потребни стручни лица за да се дојде до потврда дека голем дел од работите кои ги тврди Сековски се вистина. Секој втор жител што го анкетиравме во скопски Аеродром, населба со стари и со нови згради близу до центарот на Скопје, не се чувствува комотно во лифт.
Па, со впечатоците на граѓаните и аргументите на Македонското здружение за лифтови, тропнавме на врата на Државниот инспекторат за техничка инспекција. Таму е евиденцијата, колку вкупно лифтови имаат регистрирано во моментов во земјава и дали се сервисираат редовно. Ние и натаму ќе ги чекаме одговорите од Техничкиот инспекторат. Од таму и обвинителството чека извештај за да ја продолжи постапката за случајот во Штип.
„Од Државниот инспекторат за техничка инспекција побаравме одговори на неколку прашања, меѓу кои – дали имаат точни податоци за вкупниот број лифтови, дали располагаат со доволно капацитети за покривање на барањата во целата држава и дали се случило да наидат на лица кои поставуваат лифтови на диво и да изречат казни. Иако првично добивме уверување дека ќе кажат став, една недела по ветувањето, одговори не добивме“,
Ниту оваа сторија, ниту предметот што го води обвинителството, сепак, ќе ги избришат последиците од несреќата. Но, можеби, ќе придонесат да почне да се прави нешто за да не се повторуваат истите грешки и да нема нови жртви.